Θέλω να σκεφτείς τον έλεγχο της ζωής σου για λίγο. Είσαι από αυτές που πιστεύουν στη μοίρα και το πεπρωμένο; Ή πιστεύεις στις συνέπειες των πράξεων σου;
Είναι δελεαστικό να πιστεύει κάποιος στη μοίρα. Είναι παρήγορο να αισθανόμαστε ότι κάτι ανώτερο μας οδηγεί. Η μοίρα μας απελευθερώνει από τις ευθύνες. Η μοίρα φταίει που συνέβη το άλφα και όχι το βήτα. Δεν μπορούσαμε να το αποτρέψουμε, ήταν μοιραίο.
Αν σκεφτόμαστε όμως πάντα έτσι, εγκαταλείπουμε τη ζωή μας στο έλεος ανύπαρκτων δυνάμεων. Δεν έχουμε τον έλεγχο του εαυτού μας. Τα πράγματα συμβαίνουν όπως θέλει η μοίρα, είτε πράξουμε έτσι, είτε αλλιώς. Είμαστε έρμαια μέσα στο σύμπαν, αγόμενες και φερόμενες από δυνάμεις που δε γνωρίζουμε και με τρόπους που δεν καταλαβαίνουμε.
Ας το δούμε λίγο παραπάνω λοιπόν και όχι, δε θα σε κουράσω με άλλες φιλοσοφίες.
Είναι βασικό θέμα το ζήτημα του ελέγχου, ειδικά σε γυναίκες που έχουν κάποια δυσκολία με τη συναισθηματική τους ζωή. Μιλάνε για τύχη, μιλάνε για το πότε θα φανούν επιτέλους τυχερές, επειδή υπήρξαν άτυχες και η ζωή τούς το χρωστάει. Πιστεύουν ότι θα γνωρίσουν τον Ένα και Μοναδικό με τη βοήθεια της μοίρας τους. Κάποιες αποδίδουν τις επιτυχίες τους σε εξωτερικούς παράγοντες, κυρίως στην τύχη, και όχι στις δικές τους επιτυχείς προσπάθειες.
Έτσι λοιπόν, όπως δεν ευθύνεται κάποια για τις επιτυχίες της, έτσι δεν ευθύνεται και για τις αποτυχίες της. Η τύχη ή η έλλειψη αυτής τα ορίζει όλα. Μία τέτοια θεώρηση καθιστά κάθε γυναίκα ανίκανη να βελτιώσει την κατάστασή της. Η τύχη ή η ατυχία κάποιας, είναι ευθύνη του σύμπαντος. Δεν μπορεί η ίδια να επέμβει στο κοσμικό αυτό σχέδιο.
Και τελικά, επιστέφουμε στο αρχικό μας ερώτημα.
Ποιός έχει τον έλεγχο της ζωής σου;
Εσύ η ίδια;
Ή μήπως έχεις αφήσει τον έλεγχο της ζωής σου σε κάτι άλλο;
Πού τοποθετείς το κέντρο βάρους του ελέγχου της ζωής σου;
Πόση επιρροή δηλαδή πιστεύεις ότι έχεις στη ζωή που ζεις; Κατά πόσο την κατευθύνεις εσύ και κατά πόσο σε κατευθύνει η μοίρα ή γενικότερα εξωτερικές δυνάμεις; Όποια θέτει το κέντρο βάρους του ελέγχου της στον εαυτό της, σημαίνει ότι αυτή και μονάχα αυτή αναλαμβάνει την ευθύνη για ό,τι καλό και για ό,τι κακό της συμβαίνει. Είναι αυτή που πιστεύει ότι είναι η μοναδική αρχιτέκτονας της ζωής της.
Κάποια όμως που τοποθετεί το κέντρο βάρους εξωτερικά, έξω από τον εαυτό της, είναι κάποια που, κυριολεκτικά, έχει εναποθέσει την ευθύνη της ζωής της σε χέρια άλλων.
Κάποια που τοποθετεί το κέντρο ελέγχου της ζωής της στον εαυτό της, αναγνωρίζει κάθε κομμάτι της ζωής της ως αποτέλεσμα της προσωπικής της προσπάθειας. Θα την ακούσεις να λέει: «γνώρισα έναν υπέροχο τύπο χτες, επειδή και εγώ είμαι εξίσου ωραία γυναίκα». Τέλος πάντων, κάτι παρόμοιο.
Κάποια που τοποθετεί τον έλεγχο της ζωής της σε εξωτερικές δυνάμεις, το πολύ – πολύ να πει: «ήμουν τυχερή, το ‘φερε η μοίρα, να γνωρίσω έναν υπέροχο τύπο χτες. Και μακάρι η εύνοια της τύχης να κρατήσει». Έτσι, η προσωπική προσπάθεια διαγράφεται και η ευθύνη μετατοπίζεται στα καπρίτσια της μοίρας.
Έχω περάσει και εγώ από αυτό το στάδιο, ωστόσο. Από το στάδιο όπου για όλα φταίει η καταραμένη μας η ατυχία. Πίστευα πως ήμουν άτυχη στις σχέσεις μου επειδή έτσι το ‘φερε η ζωή μου, ξέρω ‘γω.
Και επειδή αυτό το πίστευα ακράδαντα, όσο δυστυχισμένη και αν ήμουν σε μία σχέση δεν τολμούσα να φύγω. Παρέμενα σε τοξικές και ψυχοφθόρες καταστάσεις, επειδή δεν ήξερα αν η μοίρα θα μου επεφύλασσε καλύτερες ή απλώς την παγωμένη και πικρή μοναξιά.
Όταν μου τύχαινε (πρόσεξε τη λέξη, μου τύχαινε) μία καλή σχέση, πάλι δεν μπορούσα να χαλαρώσω και να ευτυχήσω. Περίμενα τη στιγμή όπου εκείνος θα καταλάβαινε ότι του άξιζε κάποια καλύτερη. Περίμενα τα σημάδια που θα ξεκινούσαν να μου δείχνουν ότι το πράγμα όδευε προς το τέλος του. Κι επειδή το περίμενα και βυθιζόμουν στις φοβίες και στη μιζέρια μου, ω, τι παράξενο, συνέβαινε.
Η κατάρα του να αποζητάς απεγνωσμένα την προσοχή των άλλων
Όταν λοιπόν, το κέντρο ελέγχου σου γίνεται εξωτερικό, εκείνο που στα αλήθεια περιμένεις είναι να σε αξιολογήσουν και να σε αναγνωρίσουν οι άλλοι. Δεν πιστεύεις στον εαυτό σου και περιμένεις την έγκριση των άλλων. Έτσι όμως, δίνεις σε άλλους τον έλεγχο των συναισθημάτων και της αυτο-εκτίμησής σου.
Στην πραγματικότητα, παραχωρείς τον εαυτό σου και την προσωπική σου ταυτότητα στα καπρίτσια των γύρω σου. Η ταυτότητά σου, η αξία σου, πρέπει να πιστοποιηθούν από άλλους. Αναγκάζεις τον εαυτό σου να σκέφτεται διαφορετικά, προκειμένου να γίνεις αρεστή στον περίγυρό σου.
Η γνώμη των άλλων βρίσκεται σε προτεραιότητα. Καταλήγεις τελικά, να απαιτείς την προσοχή τους, να ικετεύεις για αυτή, να την κυνηγάς απεγνωσμένα. Στο κάτω –κάτω, είσαι ένα τίποτα χωρίς την προσοχή τους.
Δείχνεις απελπισμένη, δείχνεις κακόμοιρη και αυτό, φίλη μου, δεν είναι καθόλου σέξι, πίστεψέ με. Με τέτοια συμπεριφορά, δείχνεις στους άλλους ότι δεν έχεις αυτοσεβασμό, δεν έχεις αυτο-εκτίμηση και δεν πιστεύεις στην αξία σου.
Δείχνεις ότι χρειάζεσαι τη συνεχή επιβεβαίωση των άλλων για να υπάρξεις. Κάτι τέτοιο είναι εξουθενωτικό για τους ανθρώπους που σε περιβάλλουν. Πρώτον, αν δεν αγαπάς εσύ η ίδια τον εαυτό σου, γιατί να τον αγαπήσουν οι άλλοι; Δεύτερον, κανένας δε θέλει ένα σαλιάρικο σκυλάκι κρεμασμένο στο παντελόνι του. Θα καταντήσεις βρικόλακας, αποστραγγίζοντας τους άλλους ανθρώπους από την ενέργεια (και την υπομονή τους) προκειμένου να αποκτήσεις την αποδοχή που τόσο σου χρειάζεται για να υπάρξεις.
Το αποτέλεσμα μίας τέτοιας συμπεριφοράς, είναι οι φίλες σου να φεύγουν τρέχοντας. Οποιοσδήποτε με το παραμικρό ίχνος σοβαρότητας, έχει σημαντικότερα πράγματα να κάνει στη ζωή του, από το να αναστηλώνει τη μηδενισμένη προσωπικότητα οποιουδήποτε. Μένεις μόνη ακόμη μία φορά. Άρα δίκιο είχες: δεν αξίζεις, τα άστρα δεν ήταν στη σωστή τους θέση όταν γεννιόσουνα, το φυλακτό σου δε δούλεψε και τα λοιπά. Φαύλος κύκλος.
Ο αυτοσεβασμός σου δίνει δύναμη
Το κλειδί για να αποκτήσει κάποια τον έλεγχο της ζωής της είναι να δίνει η ίδια, πάνω από όλα, αξία στον εαυτό της. Να αποδέχεται τον εαυτό της ώστε να μη νιώθει κενή και ελλιπής όταν δεν την αποδέχονται οι άλλοι.
Αυτό φυσικά δε σημαίνει ότι θα πάψεις να δίνεις σημασία στη γνώμη του κόσμου. Κάτι τέτοιο, θα οδηγούσε σε ολοκληρωτική απομόνωση. Θα λαμβάνεις υπόψη τη γνώμη των άλλων, αλλά δε θα εκλιπαρείς για την αποδοχή τους.
Αυτό σημαίνει αυτοπεποίθηση. Αυτό σημαίνει αυτοσεβασμός. Λαμβάνεις υπόψη τους άλλους, αλλά ξέρεις πως τελικά η δική σου γνώμη μετράει περισσότερο, καθώς και η αξία που δίνεις εσύ η ίδια στον εαυτό σου.
Δεν αποζητάς σαν πεινασμένο σκυλί την αγάπη των άλλων, αφού αγαπάς εσύ τον εαυτό σου αρκετά. Δεν αποζητάς να σε αποδεχτούν, επειδή γνωρίζεις πόσο αξίζεις. Ας πούμε, σε απορρίπτει η καινούρια σου γνωριμία. Και λοιπόν; Ότι είσαι μια χαρά γυναίκα, το γνωρίζεις και εκεί έξω, υπάρχει ένα πλήθος ανδρών που περιμένουν να ανακαλύψουν ακριβώς πόσο θαυμάσια είσαι.
Όταν το γνωρίζεις αυτό για τον εαυτό σου, παύεις να είσαι ευάλωτη συναισθηματικά. Δε φοβάσαι να ανοιχτείς, δε φοβάσαι να είσαι ειλικρινής και να πεις τις αλήθειες σου. Έχεις τη δύναμη να υποστηρίξεις αυτές τις αλήθειες.
Δεν ανησυχείς για το τί θα σκεφτούν για σένα αν αποκαλύψεις τον εαυτό σου. Είσαι πρόθυμη να δώσεις στο πρόσωπο που σε ενδιαφέρει, να καταλάβει ακριβώς πώς αισθάνεσαι για αυτόν. Είσαι πρόθυμη να μοιραστείς αυτό που είσαι, γιατί αυτό που είσαι έχει αξία και το γνωρίζεις.
Το να δίνεις αξία στον εαυτό σου σημαίνει πως αυτή η αξία είναι αυθύπαρκτη. Δεν έχει να κάνει με τον αριθμό των ερωτικών σου συντρόφων, δεν έχει να κάνει με τον αριθμό των ψηφίων στο μισθό σου, ούτε με το πόσο ωραίο σώμα έχεις ή πόσο επώνυμα ρούχα φοράς.
Αν πιστεύεις πως όλα τα παραπάνω σε ορίζουν σαν γυναίκα, πέφτεις ξανά στην ίδια παγίδα: το κέντρο βάρος του ελέγχου σου μετατοπίζεται έξω από σένα, αφού δε μετράει για σένα το τί είσαι, αλλά το τι έχεις.
Για να πάρεις και πάλι τον έλεγχο της προσωπικής σου ζωής, δες εδώ
Επιλογή και Υπευθυνότητα
Με το να μεταθέτεις στον εαυτό σου τον έλεγχο της ζωής σου, αποδέχεσαι την πλήρη ευθύνη για τις πράξεις σου. Είναι δικές σου, είναι προϊόν των επιλογών σου, καλών ή κακών. Δεν έχεις λοιπόν ανάγκη να δικαιολογηθείς για τίποτα, δεν έχεις ανάγκη να υποκρίνεσαι και να κρύβεσαι πίσω από το δάχτυλό σου σαν έφηβη.
Το να έχεις τον έλεγχο της ζωής σου σημαίνει να είσαι ικανή να παραδεχτείς τα λάθη σου. Σημαίνει να αποδέχεσαι τους πόθους και τις επιθυμίες σου. Πίστεψέ με, είναι άκρως απελευθερωτικό να μπορείς να παραδεχτείς ότι τα έκανες θάλασσα. Όλοι τα κάνουμε θάλασσα κάποιες φορές.
Όταν επωμίζεσαι την ευθύνη για τα σφάλματά σου, έχεις τη δυνατότητα να διδαχτείς από τα σφάλματα αυτά. Αν απλώς τριγυρνάς και κλαίγεσαι «το μόνο που νοιάζει τους άνδρες είναι το σεξ», το μόνο που κάνεις για ακόμη μία φορά, είναι να μεταθέτεις σε κάποιον άλλο την ευθύνη.
Αποσύρεις ουσιαστικά τη δική σου συμμετοχή από τη ζωή. Λάθη κάνουμε όλοι και οφείλουμε να το αποδεχόμαστε. Κάποιοι άνθρωποι δε μας συμπαθούν, όπως και εμείς δε θα τους συμπαθήσουμε ποτέ: οφείλουμε επίσης να το αποδεχόμαστε.
Το να πάρεις στα χέρια σου τον έλεγχο της ζωής σου, δε σημαίνει ότι ξαφνικά θα γίνεις ο κύριος του σύμπαντος και θα πάψει να υφίσταται το στοιχείο της τυχαιότητας. Η ζωή είναι επικίνδυνο σπορ και όλο και κάποιο κόκαλο θα σπάσεις αν δεν προσέξεις.
Απλώς, θα προσπαθήσεις να επιφέρεις κάποια τάξη στο χαοτικό αυτό σύμπαν της τυχαιότητας, τουλάχιστον στο κομμάτι που σε αφορά προσωπικά. Στο κομμάτι που σε αφορά, μην το ξεχνάμε. Αυτό δε σημαίνει πως ό,τι σε ενοχλεί εκεί έξω, θα πάψει έτσι απλά να υπάρχει.
Αλλά όσο και αν δεν μπορείς να ελέγξεις τα όσα σου συμβαίνουν, μπορείς να ελέγξεις πώς θα αντιδράσεις εσύ σε αυτά που θα σου συμβούν.
Κάποιοι θα σε απορρίψουν, κάποιοι θα σε αντιπαθήσουν, κάποιοι, ναι, θα είναι όντως μαλάκες. Μπορείς να επιλέξεις: θα γίνεις γκρινιάρα, πικρόχολη, δυσάρεστη ή θα αφήσεις πίσω σου αυτήν την αρνητική εμπειρία αποδεχόμενος το δικό σου μερίδιο ευθύνης; Στο κάτω – κάτω μπορεί η απόρριψη αυτή να αποδειχτεί διδακτική.
Το να αποδεχτείς την απλή αλήθεια, ότι δηλαδή δεν μπορείς να αρέσεις σε όλον τον κόσμο, είναι ένα εξαιρετικά λυτρωτικό συναίσθημα.
Θα απελευθερωθείς από το αίσθημα της αποτυχίας, θα πάψεις να μοιρολογάς για ό,τι έχασες και δε θα αφήσεις το φόβο να σε παραλύσει στο ενδεχόμενο μίας νέας αποτυχίας. Δε χρειάζεται να φοβάσαι το γεγονός ότι ένας άνθρωπος δε σε συμπάθησε. Δες την παραπάνω πρόταση ξανά: ένας άνθρωπος. Ένας, και υπάρχουν χιλιάδες άλλοι.