Οι περισσότεροι άνθρωποι, όταν αισθάνονται ότι απειλούνται τα πιστεύω τους, αρπάζονται από δαύτα σαν από σωσίβιο, όταν βουλιάζει το πλοίο. Το πρόβλημα είναι ότι, πολλές φορές, το πλοίο που βουλιάζει είναι ακριβώς αυτά τα παλιά τους πιστεύω.
Για τους περισσότερους από μας τα πιστεύω μας δεν είναι απλώς και μόνο μία γνώμη, αλλά τα ίδια τα συστατικά που ορίζουν την ταυτότητά μας. Και αν αμφισβητηθούν αυτά τα πιστεύω, αυτές οι αξίες, είναι σαν να αμφισβητείται η ίδια μας η ύπαρξη. Δεν είναι εύκολο, σε βεβαιώ.
Κλείνουμε λοιπόν τα αυτιά και τα μάτια μας και περιμένουμε ώσπου να εξαφανιστεί ως δια μαγείας ο παράγοντας που θέτει σε δοκιμασία το αξιακό μας σύστημα.
Ας πούμε, αυτοί που δεν πιστεύουν στη κλιματική αλλαγή. Υπάρχουν πολλοί, και δεν είναι όλοι βλάκες.
Καταλαβαίνουν την επιστήμη. Καταλαβαίνουν τα επιχειρήματα.
Απλώς, κάποια στιγμή στην πορεία, αποφασίζουν ότι όχι μονάχα η κλιματική αλλαγή είναι μία ψεύτικη θεωρία, αλλά ότι επίσης η άρνηση της ψεύτικης αυτής θεωρίας τους καθορίζει ως προσωπικότητες. Και άπαξ και μπουν σε αυτό το σκεπτικό είναι σχεδόν αδύνατον να τους βγάλεις.
Αυτή η προσκόλληση σε πιστεύω δεν αφορά μονάχα σε επιστημονικές θεωρίες ή σε πολιτικές πεποιθήσεις. Αφορά και σε καθημερινά ζητήματα της ζωής.
Βγαίνεις για παράδειγμα, με έναν άνδρα.
Γνωρίζω κοπέλες που έχουν μείνει προσκολλημένες σε πεποιθήσεις που τις κουβαλούν από το λύκειο. Ότι οι άνδρες κοιτάνε μονάχα την εμφάνιση. Ότι θέλουν μονάχα σεξ και ότι δε γουστάρουν τη δεύσμευση και τις σχέσεις.
Μπορεί τέτοιες πεποιθήσεις να τις εξυπηρετούσαν σε κάποια φάση της ζωής τους, μπορεί να τους εξηγούσαν τον τρόπο που λειτουργεί η ζωή όταν είσαι, για παράδειγμα, έφηβη. Αλλά ρε κοπελιά, έγινες 35. Αν κουβαλάς τα ίδια μυαλά με όταν ήσουν έφηβη τότε θα γίνεις δυστυχισμένη.
Θα κάνεις και λάθος στη ζωή, φίλη, σε πολλά πράγματα. Θα έχεις άδικο, τα πράγματα θα είναι αλλιώς από αυτό που νόμιζες. Να έχεις υπόψη σου: η επιτυχία σου, σε όποιον τομέα, θα είναι ευθέως ανάλογη της ικανότητάς σου να προσαρμόζεσαι, να αναγνωρίζεις τα λάθη και την άγνοιά σου.
Άλλαξε τα πιστεύω σου
Αποτελεί μία από τις βασικότερες ικανότητες της ζωής, να μπορείς να αλλάξεις μυαλά. Θα με ρωτήσεις λοιπόν, εντάξει. Πώς γίνεται όμως να αλλάξω μυαλά;
Όλα στο κεφάλι σου είναι. Δεν μπορείς να κάνεις κάτι άλλο πέρα από το να αλλάξεις την οπτική που έχεις για τον κόσμο.
Να κάτσεις και να αναρωτηθείς: αν αυτό που πιστεύω για τους άλλους ίσχυε για μένα; Να βρεθείς στη θέση του απέναντί σου. Μπορεί να σου φανεί δύσκολο στην αρχή, μπορεί να σου φανεί τρομακτικό. Το ίδιο το μυαλό σου θα σε πολεμήσει. Πρέπει να το παλέψεις.
Δοκίμασε το παρακάτω: Γράψε 20 πράγματα στη ζωή σου για τα οποία θα μπορούσες ενδεχομένως, να έχεις άδικο. Και δεν μιλάω μονάχα για υλικά πράγματα.
Πρέπει να δεις πώς θα αναθεωρήσεις τις βαθύτερες πεποιθήσεις σου, αυτές που έχουν φτάσει να σε ορίζουν ως προσωπικότητα.
Δεν είμαι ωραία. Δεν είμαι έξυπνη. Δεν έχω καλή δουλειά. Δεν ξέρω πώς να μιλήσω στους ανθρώπους. Είμαι δυστυχισμένη, η ζωή μου έχει τελματώσει, ο κόσμος θα καταστραφεί μέχρι την επόμενη Τρίτη.
Όσο περισσότερη συναισθηματική φόρτιση ανιχνεύεις σε μία πεποίθηση, τόσο πιο σημαντικό είναι να την καταγράψεις και να την μελετήσεις.
Έπειτα, όταν θα έχεις τελειώσει τη λίστα σου, κάτσε και σκέψου τι θα ήταν διαφορετικό στη ζωή σου αν η κάθε μία από αυτές τις πεποιθήσεις σου ήταν λανθασμένη. Τι θα ήταν διαφορετικό στη ζωή σου αν δεν είχες προσκολληθεί σε αυτήν την πεποίθηση σαν να ήταν αναμφισβήτητο αξίωμα.
Θα σου φανεί τρομακτικό στην αρχή. Θα βρεις πολλά που δεν θα αντέχεις να τα αμφισβητήσεις. Σκέψου όμως το εξής: πώς μπορείς να είσαι τόσο βέβαιη για αυτές τις αξίες αν ποτέ δεν έχουν δοκιμαστεί; Πρέπει να μάθεις να δοκιμάζεις και να επανεξετάζεις τις αξίες σου. Και όποτε σου φαίνεται χρήσιμο, πρέπει να μάθεις να τις αλλάζεις.