Η ευτυχία είναι πιθανώς το πιο δυσεύρετο πράγμα στη ζωή μας. Όλο την κυνηγάμε, όλο μας ξεφεύγει και όποτε την αποκτήσουμε, αποδεικνύεται εξαιρετικά βραχύβια. Σαν την άμμο που γλιστράει μέσα από τα δάχτυλά μας.
Μας αρέσει να πιστεύουμε ότι η ευτυχία μπορεί να γίνει κάτι μόνιμο και διαρκές. Ποια δε θα το ήθελε αυτό; Να ζει τη ζωή της μέσα σε τέλεια πληρότητα και ευδαιμονία και να περιφέρεται με ένα μόνιμο χαμόγελο στο πρόσωπό της;
Στην πραγματικότητα όμως η ευτυχία είναι κάτι το περιστασιακό. Είναι μάλλον μία συλλογή στιγμών, ένας συνδυασμός σωστών συνθηκών και σε καμία περίπτωση, μία κατάσταση απαράλλαχτης ευλογίας. Αυτό άλλωστε την κάνει τόσο πολύτιμη.
Αν ήταν κάτι το μόνιμο, δε θα μπορούσαμε να την εκτιμήσουμε. Θα μας έλειπε το κίνητρο για να συνεχίσουμε να επιδιώκουμε το καλύτερο για τους εαυτούς μας και για τους ανθρώπους μας. Όταν οτιδήποτε γίνει μόνιμη κατάσταση, παύουμε να του δίνουμε σημασία.
Σκέψου ότι η επιδίωξη της ευτυχίας αναφέρεται ως αναφαίρετο δικαίωμα του ανθρώπου στις 10 εντολές. Αν μας προσφερθεί απλόχερα και για πάντα, θα πάψουμε να αγωνιζόμαστε για το οτιδήποτε. Θα βαρεθούμε την ίδια μας την ευτυχία.
Κρίμα όμως, που κάποιες φορές η ευτυχία κατακτάται τόσο δύσκολα όσο και αν αγωνιστούμε για αυτή.
Και είναι συχνές οι περιπτώσεις που απλώς δεν ξέρουμε τί να κάνουμε για να είμαστε ευτυχισμένες. Το μόνο που καταφέρνουμε είναι να δυστυχήσουμε και αν μας προκύψει τυχαία λίγη ευτυχία, έχει καλώς.
Μήπως λοιπόν ήρθε η ώρα να μάθουμε πώς θα γίνουμε ευτυχισμένες;
Κλείσε την τηλεόραση
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνεις για να γίνεις ευτυχισμένη είναι να απομακρυνθείς από καταστάσεις που σε κάνουν δυστυχισμένη.
Και αυτό σημαίνει να κλείσεις επιτέλους την τηλεόραση (και τα social media θα έλεγα).
Μη με παρεξηγείς, δεν σκοπεύω να σου πω τί κακό είναι η τηλεόραση, τί σκουπίδια μας ταΐζει και τί πλύση εγκεφάλου μας κάνει.
Σκέψου όμως τις διαφημίσεις. Μπορεί να διαφημίζουν αναψυκτικά, αμάξια, ρούχα, μπύρες, οτιδήποτε, αλλά τί προβάλλουν στην πραγματικότητα;
Ένα συγκεκριμένο τρόπο ζωής.
Δε θέλεις κι εσύ να γλεντάς τη ζωή σου όπως αυτή η παρέα κοριτσιών με τα καινούρια smartphones στο χέρι; Δε θέλεις να είσαι ωραία και σέξι και γοητευτική σαν το μοντέλο της Dior; Αλλά δεν έχεις καμία σχέση με τους ανθρώπους αυτούς, ούτε σαν εμφάνιση συχνά, ούτε ηλικιακά. Τί κάνεις, λοιπόν;
Κάθεσαι και σε βομβαρδίζουν συνεχώς και ανελλιπώς με το μήνυμα ότι είσαι ανεπαρκής. Δεν είσαι τόσο σπουδαία, τόσο δημοφιλής, τόσο σέξι όσο οι άνθρωποι στις διαφημίσεις.
Υπάρχει ένα κενό στη ζωή σου που μονάχα το νέο αφρόλουτρο της δε ξέρω ποιας εταιρίας, μπορεί να γεμίσει. Το κλειδί εδώ είναι ένα: ξόδεψε, ξόδεψε, ξόδεψε όσα περισσότερα μπορείς και ίσως αν αγοράσεις αρκετά, αν χτυπήσεις τα κόκκινα του υπερκαταναλωτισμού, να γίνεις μία ιδέα πιο ευτυχισμένη.
Φυσικά ποτέ δε θα έχεις ξοδέψει/ αγοράσει/ καταναλώσει αρκετά. Αν μείνεις ικανοποιημένη, τί άλλο θα βρουν να σου πουλήσουν;
Όχι φίλη μου, είναι μελετημένο για να μην μπορείς ποτέ να ικανοποιηθείς, όσες αγορές και αν κάνεις. Είσαι ένας σκύλος δεμένος στο μύλο, να κυνηγάει ένα κόκαλο που ποτέ δε θα φτάσει. Παλεύεις και παλεύεις αλλά δεν πας πουθενά με την όλη διαδικασία.
Κλείσε λοιπόν την τηλεόραση να τελειώνουμε. Πάψε να ακούς τη φωνή που σου λέει ξανά και ξανά ότι είσαι ανεπαρκής. Πάψε να κυνηγάς ανέφικτες ζωές.
Η ευτυχία δεν βρίσκεται στη σύγκριση σου με τους άλλους
Ας πάρουμε για παράδειγμα τον Τόμας Τζέφερσον. Κλασικός πολυμαθής, επιστήμων, αρχαιολόγος, φιλόσοφος, μηχανικός, επιχειρηματίας, αγρότης. Ο συμπαντικός άνθρωπος. Στα 33 του είχε συντάξει τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας. Είχε συμβάλει στη δημιουργία ενός έθνους. Είχε συνάψει συμμαχίες με ισχυρά κράτη.
Εσύ λοιπόν τί έκανες στη ζωή σου; Βρήκες δουλειά, μία μέτρια δουλίτσα; Αγόρασες εκείνο το μεταχειρισμένο φιατάκι που σου πούλησαν κοψοχρονιά κάτι παιδιά για να πάρουν καινούριο τζιπάκι;
Ή μήπως σε έτρωγε από μικρή το κρυφό σαράκι της συγγραφής; Τί έγινε, βρήκες εκδότη για το μυθιστόρημά σου; Όχι ακόμη; Ή μήπως ακόμη δεν το τελείωσες;
Κάτι κοπέλες σαν την Jennifer Lawrence πήραν όσκαρ στα είκοσι κάτι τους, να πάρει και να σηκώσει. Και εσύ δεν έχεις εκδώσει ούτε μισό διήγημα. Σε συλλογικό τόμο.
Μήπως νιώθεις κάπως κατώτερη, ή όχι ακόμη; Δε νιώθεις ότι δεν πέτυχες τίποτα στη ζωή σου; Δε νιώθεις ότι είσαι άχρηστη ή πολύ ανόητη ή πολύ άτυχη ή πολύ αργή;
Αυτό εννοώ όταν λέω ότι πρέπει να πάψεις να συγκρίνεις τον εαυτό σου με τους άλλους αν είναι να γίνεις ευτυχισμένη. Είναι μεγάλη παγίδα το να συγκρίνεσαι. Μόνο δυστυχία θα σου προσφέρει και θα σου στερήσει και την όποια αισιοδοξία είχες για να προσπαθήσεις.
Για να τοποθετηθούμε πάνω στο θέμα της σύγκρισης: να ξέρεις ότι ποτέ δεν έχεις υπόψη σου την όλη εικόνα. Συγκρίνεις τον εαυτό σου με ανθρώπους των οποίων γνωρίζεις ένα ελάχιστο κομμάτι της ζωής και της προόδου τους.
Για παράδειγμα, βλέπεις μια όμορφη γυναίκα, επιτυχημένη, που οι άνδρες τρέχουν συνεχώς από πίσω της. Πού ξέρεις πόσες ανασφάλειες κουβαλάει;
Πού ξέρεις τί είδους συναισθηματικά κενά καλύπτει με την έντονη και ζηλευτή ζωή που σου φαίνεται πως ζει; Πού το ξέρεις ότι δεν κυκλοφορεί με άνδρες μόνο και μόνο για να κρύψει από τους δικούς της το γεγονός ότι είναι ομοφυλόφιλη για παράδειγμα και τρέμει μέσα της βαθιά μήπως δε γίνει αυτό αποδεκτό. Πώς το ξέρεις;
Πού ξέρεις ότι εκείνη η τύπισσα με τη μεγάλη καριέρα που κυκλοφορεί μονίμως με ένα ύφος λες και έχει κατακτήσει τη ζωή, δεν είναι πνιγμένη στα χρέη. Πώς ξέρεις τί κουβαλάει ο κάθε άνθρωπος με τον οποίο συγκρίνεις εσύ τον εαυτό σου;
Επιπλέον, όταν συγκρίνεις τον εαυτό σου διαρκώς με κάποιον άλλο, είναι σα να αποδέχεσαι και να λες ότι τελικά, αν δε γίνεις διασημότητα δεν αξίζεις φράγκο.
Το να μην αποδέχεσαι τις όποιες επιτυχίες σου μόνο και μόνο επειδή σου φαίνονται απλούστερες ή λιγότερο ένδοξες σε σχέση με τις επιτυχίες οποιουδήποτε άλλου, είναι ένας πολύ σίγουρος τρόπος για να γίνεις δυστυχισμένη.
Μην προσπαθείς να συγκρίνεις τον εαυτό σου με κατορθώματα που είναι από τη φύση τους σπάνια. Για παράδειγμα, δε θα γίνεις ο πρώτος άνθρωπος που πάτησε την Ανταρτική, γιατί υπάρχει μονάχα μία θέση για αυτήν την πρωτιά. Μην υψώνεις τον πήχη εκεί όπου, εκ φύσεως, είναι αδύνατον να φτάσεις.
Το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι να επικεντρωθείς σε όσα ήδη έχεις επιτύχει και σε όσα μπορείς να επιτύχεις στο μέλλον.
Η ευτυχία εμφανίζεται όταν εκτίμας όσα έχεις
Το να εστιάζεις στα κατορθώματα των άλλων, σε εμποδίζει να απολαύσεις αυτά που έχεις και αυτά που μπορείς. Δεν κυβέρνησες τη χώρα στα σαράντα σου αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν πράγματα που έχεις καταφέρει και που μπορείς να είσαι υπερήφανη για αυτά.
Έγραψες ένα μυθιστόρημα, για παράδειγμα; Συγχαρητήρια. Είναι θαυμάσιο αυτό που έκανες. Ακόμη και αν δε βγει εκεί έξω ποτέ, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν καν τη διάθεση ή το ταλέντο να βάλουν δυο γραμμές στο χαρτί.
Έχεις έναν άνθρωπο που σε αγαπάει στο πλευρό σου; Είναι θαυμάσιο και μπράβο σου!
Κοίτα με προσοχή και αισιοδοξία τη ζωή σου. Σίγουρα θα βρεις κάτι για το οποίο αξίζει να είσαι υπερήφανη. Ακόμη και τα μικρά πράγματα αξίζουν. Δεν είναι απαραίτητο να έχεις κερδίσει το Τζόκερ ή να είσαι η νέα Φρίντα Κάλο που θα αναποδογυρίσει τα εικαστικά δεδομένα. Δεν σημαίνει ότι όποια δεν είναι διάσημη είναι ασήμαντη.
Σταμάτα να κάνεις το θύμα
Το χειρότερο που μπορείς να κάνεις στον εαυτό σου είναι αυτό: να αφεθείς να πιστέψεις ότι είσαι αδύναμη.
Οι άνθρωποι παραδίδονται άνευ όρων καμιά φορά στη μιζέρια τους. Υποκύπτουν, υποτροπιάζουν. Εγκαταλείπουν την αυτονομία τους και την ευθύνη του εαυτού τους για χάρη της πεποίθησης ότι δεν μπορούν να δράσουν.
Δε χρειάζεται να είσαι θύμα, δεν πρέπει. Όταν είσαι θύμα σημαίνει ότι έχεις εγκαταλείψει τις πιθανότητες για αλλαγή. Δεν μπορείς να κάνεις τίποτα με τη ζωή σου, αφήνεις να σου κάνει εκείνη.
Τους πρόθυμους έλεγαν οι Ρωμαίοι, η μοίρα τους καθοδηγεί, αλλά τους απρόθυμους τους σέρνει. Σκέψου το αυτό. Αν αφεθείς να παρασυρθείς, είναι σα να αποποιείσαι την ευθύνη του εαυτού σου και γίνεσαι έρμαιο της όποιας ατυχίας μπορεί να σε βρει.
Ίσως να μην μπορείς να ελέγξεις όλα όσα σου συμβαίνουν. Μπορείς όμως να ελέγξεις το πώς θα αντιδράσεις σε αυτά. Αν έχασες τη δουλειά σου, μπορείς να πνιγείς στη μιζέρια σου ή να ψάξεις να βρεις μία καλύτερη δουλειά. Αν σε απορρίπτει κατ’ εξακολούθηση το άλλο φύλο, μπορείς είτε να κάνεις το θύμα όλη μέρα, είτε να δεις πώς και γιατί σου συμβαίνει αυτό και πώς μπορείς ενδεχομένως να το αλλάξεις.
Θες να βελτιωθείς στο φλερτ; Δες εδώ
Δεν είναι εύκολο πράγμα, η αλήθεια. Κάποιες μπορεί να τα καταφέρνουν ευκολότερα από άλλες. Έτσι είναι η ζωή και δεν είναι δίκαιη. Μπορείς να διαλέξεις τη μιζέρια ή την προσπάθεια να ξεφύγεις από αυτή. Η ευτυχία δε χαρίζεται, κατακτιέται. Την κερδίζεις με αγώνα.
Αν θες να γίνεις ευτυχισμένη, πρέπει να είσαι πρόθυμη να παλέψεις για να δημιουργήσεις την ευτυχία σου.
Όσο στραβά και αν πάνε τα πράγματα, έχεις πάντα επιλογές. Είτε πολεμάς, είτε παραδίνεσαι. Αν πέσεις εφτά φορές, φρόντισε να σηκωθείς οκτώ.