Μπορούμε να ασκήσουμε έλεγχο στο χρόνο μας; Μπορούμε να ελέγξουμε τη ζωή μας;
Και ως έλεγχο εννοώ τη δραστική διαχείριση ανθρώπων και καταστάσεων προκειμένου να προκύψουν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Ο έλεγχος είναι αυτό που στην ουσία αναζητούμε όλοι. Αυτό συμβαίνει επειδή το να έχουμε τον έλεγχο είναι κάτι άπιαστο, που μας ξεγλιστρά όλο και πιο πολύ καθώς το επιδιώκουμε.
Οι άνθρωποι δεν θέλουν να το παραδέχονται αλλά στην πραγματικότητα έχουν πολύ λιγότερο έλεγχο στη ζωή και τις σχέσεις τους από όσο φαντάζονται.
Αλλά ο έλεγχος είναι καλός, εξ’ ορισμού; Ή μας οδηγεί σε μία ολοκληρωτική αντιμετώπιση της ζωής μας –και της ζωής των άλλων; Η απάντηση είναι πως ο έλεγχος δεν είναι ούτε καλός, ούτε κακός, εγγενώς.
Υπάρχουν περιπτώσεις όπου θα έπρεπε να αφιερώσουμε περισσότερο χρόνο προκειμένου να αποκτήσουμε περισσότερο έλεγχο.
Υπάρχουν άλλες όπου ο έλεγχος είναι αδύνατος (και ανήθικος, αν υποθέσουμε πως θα ήταν δυνατός) και εκεί απλώς χάνουμε χρόνο και ενέργεια αν αναλωθούμε. Δεν θα ελέγξουμε ποτέ τους άλλους ανθρώπους για παράδειγμα.
Αλλά θα δούμε παρακάτω σε ποιες περιπτώσεις αξίζει να επιδιώξουμε περισσότερο έλεγχο. Υπάρχουν δύο βασικοί τομείς στη ζωή μας που μπορούμε και που πρέπει να μάθουμε να ελέγχουμε.
Α. Οι σκέψεις σου
Η προσπάθεια να ελέγξουμε τις σκέψεις μας, κατά την άποψή μου, είναι κάτι που έχει μεγάλο νόημα. Είναι από τα πιο σπουδαία πράγματα που μπορεί κάποιος να επιτύχει.
Μέχρι και ο Βούδας έλεγε ότι πρέπει να πειθαρχήσουμε το νου μας για να κερδίσουμε την πραγματική ευτυχία. Δεν είναι τόσο απλό ίσως, αλλά υπάρχουν τομείς στο μυαλό μας όπου μπορούμε να έχουμε το πάνω χέρι.
#1. Να έχεις συνείδηση του εαυτού σου
Δεν είναι τόσο ακαδημαϊκό όσο ακούγεται. Δεν είναι κάτι που το διαβάζεις, ή το σκέφτεσαι, είναι κάτι που το κάνεις. Σημαίνει να γνωρίζεις κάθε στιγμή ποιες είναι οι σκέψεις σου. Να τις παρατηρείς.
Προφανώς είναι δύσκολο και μη πρακτικό να το κάνεις αυτό διαρκώς. Αλλά μπορείς να το ξεκινήσεις ανά πάσα στιγμή. Κάποιοι το πετυχαίνουν αυτό με διαλογισμό. Για αυτούς ο διαλογισμός είναι σαν κουμπί επανεκκίνησης. Αδειάζουν το μυαλό τους από κάθε σκέψη και μετά ξεκινούν από το μηδέν (ή περίπου).
Άλλοι, και εγώ μεταξύ αυτών, καταφεύγουμε στο διαλογισμό όταν νιώθουμε ότι κάπου χάσαμε τον έλεγχο. Όπως και να έχει, το να προσπαθείς να παρατηρείς τις σκέψεις σου είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα για να ελέγχεις το νου σου.
#2. Άσε στην άκρη ότι είναι περιττό
Όταν αρχίσεις να παρατηρείς τις σκέψεις σου θα δεις ότι αρκετές από αυτές δεν σου κάνουν κανένα καλό. Το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι να διαγράψεις ολοκληρωτικά αυτές τις ανώφελες σκέψεις. Προσωπικά πιστεύω πως οι σκέψεις μας καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τα συναισθήματά μας.
Αν σκέφτεσαι συνέχεια κάποιον που σε αδίκησε γεμίζεις, θυμό. Αν σκεφτείς μια καλή στιγμή με την οικογένειά σου, νιώθεις ευτυχία, έστω και για λίγο. Το κριτήριο για να ξεχωρίσεις τις επιβλαβείς από τις ωφέλιμες σκέψεις, είναι να εξετάσεις το πώς σε κάνουν να νιώθεις. Αν μία σκέψη σε κάνει δυστυχή, τότε προφανώς είναι μια επιζήμια σκέψη.
Αυτό είναι μια καλή αποτύπωση των σκέψεων που υπάρχουν στο κεφάλι μου.
Βέβαια αυτό δεν σημαίνει ότι όταν κάνεις κάποιο λάθος δεν πρέπει να κάτσεις και να το σκεφτείς προκειμένου να το διορθώσεις και να αλλάξεις συμπεριφορά αν χρειάζεται. Αλλά πολλές από τις σκέψεις που μας κάνουν να αισθανόμαστε άσχημα είναι εντελώς άχρηστες. Και είναι ευκολότερο να τις πετάξουμε από το κεφάλι μας από όσο ίσως φαντάζεσαι.
Απλώς προσπάθησε και θα δεις. Την επόμενη φορά που θα είσαι στεναχωρημένη, δες τι είδους σκέψεις σου περνάνε από το νου. Θα διαπιστώσεις τότε τι είναι αυτό που σε στενοχωρεί. Και μετά πάρε την απόφαση να μην το ξανασκεφτείς.
Βρες μια άλλη σκέψη να απασχολήσεις το νου σου. Αν το κάνεις μία φορά θα δεις ότι γίνεται, ότι μπορείς να το ξανακάνεις. Δεν είναι κάτι εκτός των δυνατοτήτων σου. Πρέπει απλώς να εξασκηθείς, ώστε να μπορείς να ξορκίζεις από το κεφάλι σου κάθε αρνητική, προβληματική σκέψη.
Καταλαβαίνω βέβαια ότι κάποιες φορές τα προβλήματά μας είναι πολύ πιο περίπλοκα και το να πάψουμε να τα σκεφτόμαστε δεν τα επιλύει.
Ωστόσο κάποια δεν υφίστανται καν ως πραγματικά, παροντικά προβλήματα. Ας πούμε, αν αναλώνεις το μυαλό σου με το τι θα σου συμβεί αν χάσεις τη δουλειά σου δεν σου προσφέρει τίποτα θετικό. Και σε κάνει να δυστυχείς νωρίτερα από όσο χρειάζεται, και σου σκοτίζει το νου, ώστε να μην μπορείς να βρεις καμία ενδεχόμενη λύση.
Η προσοχή σου να αναλώνεται στο να ψάξεις για καινούρια δουλειά πριν σκάσει η απόλυση, για παράδειγμα. Όχι στο πόσο χάλια θα γίνει η ζωή σου.
Το καλό με αυτήν την τακτική είναι ότι δεν παίρνει τόσο χρόνο. Πρέπει απλώς να το μελετήσεις και να θέλεις να το κάνεις. Αξίζει τον κόπο, πίστεψέ με.
Β. Έχε υπό έλεγχο την υγεία σου
Η υγεία είναι ένας τομέας της ζωής μας όπου πραγματικά μπορούμε να ελέγξουμε πολλά πράγματα. Δυστυχώς όμως είναι ένας τομέας με τον οποίο πολύς κόσμος δεν ασχολείται καν.
Παλιότερα ο λόγος για αυτό ήταν η άγνοια. Η έλλειψη ενημέρωσης. Σήμερα όμως υπάρχει υπερβολική ενημέρωση, ή σωστότερα υπερβολική πληροφόρηση. Αυτό δημιουργεί ένα νέο είδος αδιαφορίας. Μαθαίνεις τα πάντα, ναι, αλλά τι τρόπο έχεις να καταλήξεις στο ποιο από όλα είναι σωστό;
Ομάδες, εταιρίες, θρησκεύματα, μόδες, δεν ξέρω ‘γω ποιος, δημοσιεύουν συνεχώς με μια καινούρια θεωρία περί διατροφής και υγείας.
Και άντε να βγάλεις άκρη, οπότε είτε πιστεύεις ό,τι ταιριάζει καλύτερα στην προϋπάρχουσα αντίληψή σου περί σχετικών θεμάτων είτε κλείνεις τα αυτιά και λες ότι όλα είναι βλακείες.
Η σύγχρονη ζωή σου σερβίρει πακέτα εύκολων λύσεων που επίσης δεν βοηθάνε. Έτοιμο φαγητό που δεν θέλεις να ξέρεις τι περιέχει (και δεν θα μάθεις ποτέ), wifi με ταχύτητες φωτός, ένα τέλμα καθιστικής ζωής με ελάχιστες ευκαιρίες για κίνηση, φορτιστές για κάθε είδους συσκευή και χάπια για κάθε μικροενόχληση.
Όλα αυτά έχουν μία θέση στη ζωή σου, αλλά όπως συμβαίνει με τόσα άλλα πράγματα, εκείνο που τελικά σε βλάφτει δεν είναι το φάρμακο αλλά η ποσότητα και η συχνότητα που το λαμβάνεις. Μπορείς να ελέγξεις την υγεία σου φίλη μου, είναι βέβαιο. Και ας δούμε παρακάτω πώς.
#1. Είμαστε ό,τι τρώμε
Είναι αλήθεια ότι τα τελευταία χρόνια ο κόσμος παίρνει πολύ πιο σοβαρά το ζήτημα της διατροφής. Προσωπικά ξεκίνησα να ασχολούμαι πριν από μερικά χρόνια. Μέχρι τότε έτρωγα ό,τι έβρισκα μπροστά μου. Δεν έχω ιδέα τι αρρώστια με περιμένει στο μέλλον εξαιτίας αυτής της κατάχρησης.
Το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να ελέγξω το παρόν και το μέλλον μου. Είναι επίσης δύσκολο να κατασταλάξει κανείς όσον αφορά στο τι πρέπει να τρώμε και τι να αποφεύγουμε. Κρέας ή όχι; Γαλακτοκομικά ή όχι; Η μία θεωρία αντικρούει την άλλη. Έτσι λοιπόν μπορείς να θέσεις έναν απλό κανόνα διατροφής.
Τρώγε μπόλικα πράσινα λαχανικά, απόφευγε τροφές με πολλά συντηρητικά στα συστατικά τους και να προτιμάς φυσικά προϊόντα και όχι υποκατάστατα. Καλύτερα βούτυρο παρά μαργαρίνη, για παράδειγμα. Καλύτερα φυσική ζάχαρη παρά τα παλαβά κατασκευάσματα με τις λίγες θερμίδες.
#2. Να κινείσαι
Το ανθρώπινο σώμα είναι ένα έργο κινητικής τέχνης και είναι φτιαγμένο για να κινείται. Το να δουλεύεις εικοσιτέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο καθιστή είναι μία ακρότητα που επιβαρύνει το σώμα και το πνεύμα.
Δεν λέω πως πάντα μπορεί να ταιριάξει στο πρόγραμμά μας μια σωστή διατροφή, ή ισορροπημένες ώρες ξεκούρασης και εργασίας. Ξέρω πως και στο δικό μου πρόγραμμα πολλές φορές δεν ταιριάζει. Τουλάχιστον φρόντισε όσο μπορείς να κινείσαι, αν μη τι άλλο.
Η σχέση υγείας και κίνησης είναι ευθέως ανάλογη. Δες αν μπορείς να κάνεις κάποια δραστηριότητα, κάποιο άθλημα. Προσωπικά, προσπαθώ να γυμνάζομαι τρεις με πέντε φορές την εβδομάδα. Όσο περισσότερο μπορεί ο καθένας τόσο το καλύτερο.
#3. Απόφυγε το άγχος
Το καταλαβαίνει ο καθένας αυτό. Το άγχος έχει επιπτώσεις στην ψυχολογία, στην υγεία, στην ζωή μας γενικά. Όσο απασχολημένη και αν είσαι, βρες το χρόνο να ηρεμήσεις, να χαλαρώσεις, να βάλεις τα προβλήματα στην άκρη και ασχοληθείς με τον εαυτό σου.
Αν επικεντρωθούμε στο να ελέγξουμε καλύτερα τις σκέψεις και την υγεία μας, αυτό είναι σωστή χρήση του χρόνου. Οτιδήποτε άλλο προσπαθήσουμε να ελέγξουμε, είναι αμφίβολο και το αν μπορούμε να το πράξουμε, και αν πρέπει.
Δεν μπορούμε να ελέγξουμε τις σκέψεις και τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων για παράδειγμα. Δεν είναι λάθος να προσπαθείς να ελέγχεις και να διορθώνεις τα κακώς κείμενα. Αλλά αυτό πρέπει να γίνεται χωρίς να ξεχνάς τον παράγοντα χρόνο.
Δηλαδή μην χάνεις το χρόνο σου προσπαθώντας να αλλάξεις πράγματα που δεν αλλάζουν. Να έχεις το θάρρος να αλλάξεις τα πράγματα που μπορείς να αλλάξεις, την υπομονή να αντέχεις αυτά που δεν αλλάζουν και τη σοφία να καταλαβαίνεις τη διαφορά.