Η ενεργητική ακρόαση είναι μια από τις πιο σημαντικές τεχνικές στην διαπροσωπική επικοινωνία. Και αν δεν την εφαρμόζεις είναι ώρα να αρχίσεις να το κάνεις.
Σκέψου λοιπόν φίλη μου. Όταν σου μιλάνε οι φίλες, οι γονείς, οι συνάδελφοι σου, ή ακόμα και όταν φλερτάρεις, ακούς προσεκτικά τον συνομιλητή σου ή την ώρα που σου μιλάει σκέφτεσαι τι θα του πεις μετά;
Χαρακτηριστικό παράδειγμα διαλόγου που η ενεργητική ακρόαση είναι απούσα, είναι τα παραθυράκια μιας τηλεοπτικής εκπομπής, όταν μιλάνε δύο (ή και παραπάνω) πρόσωπα.
Ξεκινάει ο πρώτος να αναλύει ένα επίκαιρο θέμα, πριν προλάβει να ολοκληρώσει πετάγεται ο δεύτερος, τον διακόπτει και λέει τα δικά του, ο πρώτος «θίγεται» που τον διέκοψε ο δεύτερος και συνεχίζει να μιλάει, ο δεύτερος μετά από μια μικρή παύση ξανα-πετάγεται με αποτέλεσμα να μην γίνεται διάλογος αλλά να ξεκινάει ένας ωραιότατος καβγάς.
Τα βλέπουμε εμείς από την τηλεόραση του σπιτιού μας και γελάμε, έπειτα βγαίνουμε έξω και πάμε και κάνουμε τα ίδια. Αυτό συμβαίνει όταν ακούμε παθητικά τον συνομιλητή μας και όχι ενεργητικά και δεν δίνουμε σημασία σε αυτό που μας λέει εκείνη την στιγμή, αλλά στο τι θα πούμε εμείς δηλαδή «απ’ το ένα αυτί μπαίνει απ’ το άλλο βγαίνει».
Πως μπορείς να επικοινωνείς πιο αποτελεσματικά με την ενεργητική ακρόαση
Η ενεργητική ακρόαση είναι μια δεξιότητα που αν δεν την κατέχεις, μπορείς να την αποκτήσεις και να την αναπτύξεις έπειτα από εξάσκηση. Όταν εστιάζεις στα λόγια του άλλου και τον ακούς προσεκτικά, τότε ακούς ενεργητικά και όχι παθητικά. Εκεί ακριβώς βρίσκεται και η διαφορά ανάμεσα στην ενεργητική ακρόαση και έναν παθητικό ακροατή.
Περιλαμβάνει την ικανότητα να ακούς χρησιμοποιώντας όλες σου τις αισθήσεις. Είναι, φίλη μου, πολύ σημαντικό να δείχνεις ότι ενδιαφέρεσαι να ακούσεις τον συνομιλητή σου διαφορετικά θα συμπεράνει οτι τα λόγια του σου είναι αδιάφορα.
Μπορείς να δηλώσεις το ενδιαφέρον σου με λεκτικές και με μη-λεκτικές εκφράσεις όπως να διατηρείς οπτική επαφή, κουνώντας καταφατικά το κεφάλι σου μαζί με ένα μικρό χαμόγελο, λέγοντας «ναι» σε πράγματα με τα οποία συμφωνείς ώστε να τον ενθαρρύνεις να συνεχίσει. Πιο συγκεκριμένα:
Χαμόγελο: Ένα χαμόγελο σε μικρές δόσεις σε κατάλληλες στιγμές έχει τη δύναμη να δείξει στον συνομιλητή σου ότι τον κατανοείς και ότι συμφωνείς με τις πληροφορίες που σου δίνει. Βέβαια μην είσαι μόνιμα με ένα χαμόγελο από την αρχή μέχρι το τέλος συζήτησης διότι θα φαίνεσαι σαν να κρύβεις κάτι.
Οπτική επαφή: Ίσως το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό. Δηλώνει ευθέως ότι ο συνομιλητής έχει την προσοχή σου και ότι το μυαλό σου είναι εκεί. Παρόλα αυτά με την έντονη οπτική επαφή μπορεί να φανείς επιβλητική ειδικά αν ο συνομιλητής σου είναι ντροπαλός. Σε αυτή την περίπτωση συνδύασε την οπτική επαφή μαζί με χαμόγελο ώστε να τον κάνεις να νιώσει άνετα.
Στάση σώματος: Γύρε ελαφρώς μπροστά το σώμα σου (εάν κάθεσαι απέναντι από τον συνομιλητή σου) και ακούμπησε χαλαρά το κεφάλι σου στο χέρι σου.
Μην είσαι νευρική: Μην κουνάς νευρικά το πόδι σου σαν να ανυπομονείς να φύγεις, μην κοιτάς κάθε τρεις και λίγο την ώρα και, για όνομα του θεού, σταμάτα να ασχολείσαι με το κινητό σου κάνοντας ανούσια swipe στην οθόνη όταν ο άλλος σου μιλάει.
Στοχευμένες ερωτήσεις: Από τα πιο δυνατά πράγματα που μπορείς να κάνεις για να δείξεις ότι άκουγες προσεκτικά τον συνομιλητή σου είναι να κάνεις συγκεκριμένες ερωτήσεις πάνω στο θέμα για το οποίο μιλούσατε αλλά και δηλώσεις οι οποίες βοηθάνε τον συνομιλητή σου να διευκρινίσει αυτό που θέλει να πει.
Η ενεργητική ακρόαση είναι ένα θεμελιώδες στοιχείο της διαπροσωπικής επικοινωνίας. Είναι μια διαδικασία στην οποία συμμετέχεις έπειτα από συνειδητή απόφαση, δεν είναι κάτι που απλά ακούς και έπειτα το προσπερνάς.
Ξεκινώντας…
Στο αρχικό στάδιο της συνομιλίας είναι καλύτερο να είσαι ουδέτερη, να μην κατακρίνεις και να μην βγάζεις βιαστικά συμπεράσματα. Μην βιάζεσαι να πεταχτείς και να μιλήσεις κάθε φορά που επικρατούν λίγα δευτερόλεπτα σιωπής (μπορεί ο συνομιλητής σου να μην έχει ολοκληρώσει).
Όπως αναλύουμε στα σεμινάρια μας, ακόμα και οι μικρές σιωπές αποτελούν μέρος της συζήτησης, άλλωστε το να ακούς ενεργητικά συμπεριλαμβάνει και την ικανότητα σου να δίνεις χρόνο στον άλλον να επεξεργαστεί τις σκέψεις και τα συναισθήματα του.
Στο τέλος της συζήτησης το καλύτερο που μπορείς να κάνεις είναι μια μικρή περίληψη με όλα όσα ανέφερε πριν ο συνομιλητής σου.
Η περίληψη πρέπει περιλαμβάνει τα σημαντικότερα πράγματα που ειπώθηκαν κατά την διάρκεια της συζήτησης. Έπειτα μπορείς να τα επαναλάβεις με δικά σου λόγια, δίνοντας την ευκαιρία στον συνομιλητή σου να σε διορθώσει όπου είναι απαραίτητο και να γίνει αντιληπτό ότι τα μηνύματα που έλαβες ήταν ξεκάθαρα.
Δοκίμασε τα στην πράξη την επόμενη φορά και πες μου πως πήγε.