Εγγύτητα σημαίνει να είσαι ευάλωτος μαζί με τον σύντροφό σου και να μοιράζεσαι μαζί του τις σωματικές και συναισθηματικές σου ανάγκες. Αντίθετα ο φόβος εγγύτητας σε ωθεί να κλειστείς περισσότερο στον εαυτό σου.
Οι άνθρωποι που βιώνουν αυτό τον φόβο, συχνά σαμποτάρουν τις ίδιες τους τις σχέσεις ή διώχνουν τους αγαπημένους τους μακριά πριν καν έρθουν κοντά τους.
Επιθυμούν όσο τίποτα άλλο την εγγύτητα, αλλά δυσκολεύονται να την κερδίσουν αλλά και να την διατηρήσουν όταν η σχέση γίνει πιο σοβαρή και τότε ξεκινά και το άγχος τους.
Ο φόβος της εγγύτητας είναι συχνά ριζωμένος μέσα μας εξαιτίας του φόβου να μην χάσουμε κάποιον που αγαπάμε πολύ.
Από που πηγάζει ο φόβος εγγύτητας
Συνήθως πηγάζει από την παιδική ηλικία και την απώλεια κάποιας σημαντικής και αγαπημένης ενήλικης φιγούρας. Η εγκατάλειψη αυτή μπορεί να είναι συναισθηματική ή και φυσική.
Όταν λέω φυσική εννοώ όταν κάποιος γονέας δεν είναι πια σωματικά παρών στην ζωή του παιδιού.
Η συναισθηματική εγκατάλειψη από την άλλη συμβαίνει όταν η ενήλικη φιγούρα δεν δίνει την συναισθηματική υποστήριξη που χρειάζεται το παιδί για την φυσιολογική και υγιή ανάπτυξή του.
Αυτό το τραύμα ακολουθεί τους ανθρώπους και στην ενήλικη ζωή.
Αυτά τα άτομα συνήθως πιστεύουν ότι η σχέση με άλλους ανθρώπους μοιάζει με καταδίκη γιατί συχνά δεν συνειδητοποιούν ότι μπορούν να έχουν προσωπικά όρια. Ή μπορεί να νομίζουν ότι πρέπει να θυσιάσουν μεγάλο μέρος του εαυτού τους και να αλλάξουν την ζωή τους δραματικά, κάτι το οποίο φυσικά και δεν ισχύει.
Ειδικά σε υγιείς σχέσεις. Ναι, φυσικά και αλλάζει η ζωή σου αλλά δεν χρειάζεται να αλλάξει ριζικά.
Επιπλέον ορισμένοι κρύβουν τον φόβο αυτό μέσω των social media, όπου δεν χρειάζεται να έχουν προσωπικές ή ουσιαστικές σχέσεις με κάποιον για να είναι «φίλοι».
Στην πραγματική ζωή οι περισσότεροι μάλιστα έχουν κυρίως «επιφανειακούς» φίλους, οι οποίοι έχουν χαμηλές προσδοκίες και απαιτήσεις οπότε και δεν χρειάζεται να ανησυχούν για συναισθηματική επένδυση και δέσμευση.
Ποιοι παράγοντες οδηγούν στο φόβο της εγγύτητας
Οι περισσότεροι πηγάζουν από την παιδική ηλικία από γονείς που δεν ήταν υποστηρικτικοί και οδήγησαν σε ζητήματα εμπιστοσύνης και κατά συνέπεια εγγύτητας στην ενήλικη ζωή. Αυτοί οι παράγοντες μπορούν να έχουν να κάνουν με:
Παραμέληση: Φυσική ή/ και συναισθηματική
Κακοποίηση: Λεκτική, σωματική, σεξουαλική, συναισθηματική
Απώλεια γονέα: Διαζύγιο, θάνατος, φυλακή
Κατάχρηση ουσιών: Αλκοολισμός, ναρκωτικά
Ασθένεια: Ο γονέας δεν μπορεί να παρέχει την απαραίτητη υποστήριξη ή το παιδί αναγκάζεται να υιοθετήσει ρόλο γονέα
Δυσλειτουργική οικογένεια: Μη ξεκάθαρα όρια
Συνήθως οι γονείς ευνοούν κάποιο συγκεκριμένο παιδί, μπορεί να είναι ο «καλύτερος φίλος» του παιδιού, να του εκμυστηρεύονται μυστικά ή να ασχολούνται υπερβολικά πολύ με τις δραστηριότητες και τα κατορθώματα του.
Αυτές οι οικογένειες έχουν βασικά προβλήματα τοποθέτησης ορίων, προώθηση ανεξαρτησίας, εγγύτητας και ενθάρρυνσης.
Πως αναγνωρίζεις κάποιον με φόβο εγγύτητας
Δεν υπάρχει κάποιος κανόνας, αλλά οι περισσότερες από τις παρακάτω συμπεριφορές συνήθως είναι δείκτες ότι το άτομο έχει φόβο εγγύτητας και είναι δυσλειτουργικό.
Κάνει υπερβολικές γνωριμίες
Κάποιος με φόβο εγγύτητας μπορεί συχνά να λειτουργεί σε επιφανειακό επίπεδο όσον αφορά τις σχέσεις.
Μπορεί να απολαμβάνει το στάδιο της γνωριμίας με κάποιον αλλά συνήθως μόνο μέχρι το σημείο πριν αρχίσουν να εκμυστηρεύονται πιο ουσιαστικά ζητήματα.
Αποφεύγει την σύνδεση σε πιο προσωπικό επίπεδο με τα άτομο που βγαίνει και συχνά πηγαίνει από άτομο σε άτομο επειδή δεν θέλει να βγει από την ζώνη ασφαλείας του. Ίσως και να έχει αρκετές σύντομες, επιφανειακές σχέσεις.
Φαίνεται ότι φοβάται την δέσμευση επιφανειακά, αλλά στην πραγματικότητα είναι ο φόβος της εγγύτητας που τον εμποδίζει να δεσμευτεί σε μια σχέση.
Δημιουργεί εμπόδια στις σχέσεις
Το να σαμποτάρεις την σχέση σου μπορεί να πάρει πολλές μορφές. Από το να εξαφανίζεσαι για κάποιες περιόδους από την ζωή του άλλου μέχρι να είσαι υπερβολικά κριτικός και ανταγωνιστικός με τον σύντροφο σου.
Το άτομο αυτό μπορεί συνεχώς να συμπεριφέρεται καχύποπτα και σε τακτική βάση να κατηγορεί τον σύντροφο του ότι έχει κάνει πράγματα, που δεν αντιστοιχούν στην πραγματικότητα.
Επίσης, μπορεί να προσπαθεί να φαίνεται ότι δεν είναι άξιος αγάπης με το να συμπεριφέρεται με εχθρικότητα και να προσπαθεί να πιέζει τον σύντροφο να τον εγκαταλείψει έτσι ώστε να επιβεβαιώσει την ιδέα που έχει για τον εαυτό του. Ότι είναι δηλαδή ανάξιος αγάπης και ότι δεν έχει αξία.
Έχει περίεργη σχέση με την σωματική επαφή
Ο φόβος της εγγύτητας μπορεί να οδηγήσει κάποιον να αποφεύγει την σωματική επαφή.
Μπορεί όμως αντίθετα να την αναζητά πολύ και να ασχολείται μόνο με αυτή την πτυχή των ερωτικών σχέσεων, έτσι ώστε να μην χρειάζεται να πάει ένα βήμα παρακάτω, εκτός της ζώνης ασφαλείας του, δηλαδή την ουσιαστική σχέση και επαφή με έναν άλλο άνθρωπο.
Είναι τελειομανής
Η τελειομανία μπορεί να είναι μια μέθοδος αναπλήρωσης για κάποιον που νιώθει ότι δεν αξίζει την αγάπη, την υποστήριξη και τον σεβασμό.
Μπορεί να δουλεύει υπερβολικά πολύ ή να διατηρεί το σπίτι του σε άψογη κατάσταση για να αποδείξει ότι αξίζει.
Το πρόβλημα είναι ότι η τελειομανία μπαίνει στη μέση της ποιοτικής ζωής. Πολλοί λίγοι άνθρωποι μπορούν να ζήσουν και να φέρουν εις πέρας τα στάνταρ που επιτάσσει, οπότε με την συμπεριφορά τους αυτή απομακρύνουν τους ανθρώπους από κοντά τους.
Δυσκολεύεται με την επικοινωνία
Κάποιος που θεωρεί τον εαυτό του ανάξιο, δεν επικοινωνεί τις ανάγκες του στον σύντροφό του, οπότε και αυτές δεν καλύπτονται.
Δεν τις επικοινωνεί επειδή δεν θέλει να δημιουργήσει εντάσεις και εξαιτίας αυτού να οδηγήσει τον σύντροφό του να τον εγκαταλείψει.
Θες να κάνεις τον σύντροφο σου να σου ανοιχτεί περισσότερο; Δες εδώ
Πως θεραπεύεται ο φόβος της εγγύτητας
Η διάγνωση και η θεραπεία του φόβου της εγγύτητας εξαρτάται από το πόσο σοβαρή είναι και γιατί αντιμετωπίζει κάποιος αυτό τον φόβο.
Επειδή λοιπόν αυτό ο φόβος συνήθως προέρχεται από τραυματικές εμπειρίες, το καλύτερο είναι να συμβουλευθεί έναν ειδικό ψυχικής υγείας σχετικά με το πως μπορεί να δουλέψει πάνω σε αυτό και να το ξεπεράσει.
Το να βρει κάποιος την αιτία αυτού του φόβου και να φτάσει στη ρίζα του είναι απαραίτητο στην διαδικασία της θεραπείας από αυτό το πρόβλημα.
Εάν δεν διορθώσει το αίτιο, αλλά μόνο τα συμπτώματα και τις συμπεριφορές που έχει εξαιτίας αυτού, τότε θα είναι μια άσκοπη προσπάθεια.
Θα συνεχίσει να έχει προβλήματα εγγύτητας που θα νομίζει ότι έχουν λυθεί αλλά στην πραγματικότητα δεν θα είναι γιατί δεν θα έχει αντιμετωπισθεί σωστά το αίτιο που το προκάλεσε εξαρχής.