Οι «πληγές» που μας προκαλούν οι γονείς με τοξική συμπεριφορά συχνά επηρεάζουν την αντίληψη μας για τον κόσμο, την προσωπικότητά μας, τις αποφάσεις και τις επιλογές μας. Ίσως να μας οδηγήσουν στο να αναπτύξουμε ψυχικές διαταραχές όπως για παράδειγμα η κατάχρηση ουσιών, μετατραυματικό στρες, άγχος και κατάθλιψη.
Αυτές οι αρνητικές επιπτώσεις ακολουθούν το παιδί στην ενήλικη ζωή, επηρεάζοντας τις σχέσεις του και τον τρόπο που αλληλεπιδρά με άλλους ανθρώπους ως ενήλικας. Μπορούν ακόμα να το ακολουθούν για την υπόλοιπη ζωή του, αν τους το επιτρέψει.
Τα καλά νέα είναι ότι αυτά τα προβλήματα μπορούν να επιληθούν. Για να φτάσει κάποιος στην επίλυση τους χρειάζεται να καταλάβει τι είναι ο «τοξικός» γονέας, τι επιπτώσεις έχει η συμπεριφορά του και κατά συνέπεια πως να διαχεριστεί αυτή την κατάσταση.
Το παιδί που ζει σε τοξικό περιβάλλον δεν έχει πολλές επιλογές. Ο τοξικός γονέας θα προσπαθήσει να στερήσει την αυτοεκτίμηση του και θα το κάνει να πιστεύει ότι δεν μπορεί να πάρει κάποια σωστή απόφαση μόνο του.
Αυτή είναι μια λάθος αντίληψη που θα πρέπει να ξεπεραστεί. Ως ενήλικας, είσαι απόλυτα ικανή να παίρνεις σωστές αποφάσεις για εσένα και την ζωή σου.
Ναι, θα κάνεις λάθη και αυτά τα λάθη συχνά θα είναι το «όπλο» ενός τοξικού γονέα απέναντί σου. Ωστόσο, χρειάζεται να ξέρεις ότι όλοι κάνουν λάθη στη ζωή και είναι απόλυτα φυσιολογικό.
Όλοι.
Ο τύπος που προσπέρασες στο δρόμο, οι συνάδελφοι σου, η κοπέλα που κάθεται πίσω σου στο ταμείο του σούπερμάρκετ, οι γονείς σου… όλοι.
Η ικανότητά μας να προσαρμοζόμαστε και να διορθώνουμε τα λάθη μας είναι αυτή που καθορίζει την ευτυχία και την επιτυχία στη ζωή μας.
Έχεις πολλές περισσότερες επιλογές πλέον ως ενήλικας για το πως να αλληλεπιδράσεις με τους τοξικούς γονείς σου. Υπάρχουν κάποιες στρατηγικές που θα σε βοηθήσουν να αποτρέψεις τους τοξικούς ανθρώπους από το να καταστρέψουν τη ζωή και την ευημερία σου. Ποιες είναι αυτές;
#1 Θέσε ή ενίσχυσε τα όρια σου
Η τοποθέτηση ορίων είναι σημαντικό μέρος κάθε σχέσης. Είναι ακόμα πιο σημαντική και αναγκαία όταν το άτομο με το οποίο έχεις αλληλεπίδραση είναι τοξικό.
Το όριο είναι η δήλωση για το ποια συμπεριφορά είσαι πρόθυμη να αποδεχτείς από τους άλλους ανθρώπους.
Όταν είσαι παιδί σε ένα τοξικό περιβάλλον συνήθως δεν υπάρχει αυτή η πολυτέλεια, οπότε έχεις μάθει να μην το κάνεις. Γι’ αυτό είναι πιθανό είτε να νιώσεις άβολα είτε να σκεφτείς ότι κάνεις κάτι λάθος στην προσπάθειά σου να θέσεις κάποιο όριο στους γονείς σου και να τους δείξεις τον τρόπο με τον οποίο θέλεις και επιτρέπεις να σου συμπεριφέρονται.
Το άτομο που δεν έχει όρια είναι ένας ελκυστικός στόχος για τους τοξικούς ανθρώπους επειδή το μέλημα τους είναι να τρέφονται από οτιδήποτε αρνητικό μπορούν να εντοπίσουν.
Ο μόνος τρόπος για να το κάνουν είναι μέσω του χρόνου, της προσοχής και της συναισθηματικής ενέργειας που μπορούν να αντλήσουν από τους γύρω τους. Οι άνθρωποι με όρια τους χειρίζονται γρήγορα.
Η ενίσχυση κάποιου ορίου απέναντι στον τοξικό γονέα είναι δύσκολη υπόθεση. Είναι φυσιολογικό και απαραίτητο όμως να το κάνεις. Δεν έχουν το αυθαίρετο δικαίωμα στον χρόνο σου και την συναισθηματική σου ενέργεια.
Θα πρέπει να είσαι ικανή να πεις «όχι» εάν αυτό είναι που θέλεις. Και μερικές φορές είναι φυσιολογικό ακόμα και να περιορίσεις την επαφή μαζί τους εάν αρνηθούν να αποδεχτούν τα προσωπικά σου όρια.
#2 Περιόρισε τις πληροφορίες που μοιράζεσαι με τους τοξικούς γονείς
Οι τοξικοί άνθρωποι και γονείς αναζητούν συνεχώς πληροφορίες που θα χρησιμοποιήσουν για να χειριστούν κάποιον. Μπορούν εύκολα να σε χειραγωγήσουν εάν ξέρουν τα αδύνατα σου σημεία.
Επομένως, είναι αναγκαίο να περιορίσεις τις πληροφορίες που μοιράζεσαι με ένα τέτοιο άτομο έτσι ώστε να μην του αφήσεις περιθώριο να σε κακομεταχειριστεί.
Μην μοιράζεσαι προσωπικές πληροφορίες με ανθρώπους που δεν είναι άξιοι εμπιστοσύνης. Απόφυγε εκείνους που κουτσομπολεύουν, κάνουν άδικη κριτική ή μοιράζονται πράγματα με άλλους ενώ δεν θα έπρεπε.
Εμπιστεύσου το ένστικτό σου εάν νιώθεις ότι δεν είναι ασφαλές να μοιραστείς κάτι μαζί τους.
#3 Μην προσπαθείς να κερδίσεις την εύνοια τους
Τα άτομα που χειραγωγούν και κακομεταχειρίζονται συναισθηματικά άλλους νιώθουν καλύτερα όταν υπονομεύουν και τοποθετούν κάποιον σε υποδεέστερη θέση.
Συχνά, προσπαθούν να κάνουν τα άτομα γύρω τους να αισθάνονται ότι πρέπει να τους εκπληρώνουν τις επιθυμίες.
Αλλά, όσο και αν προσπαθείς, ποτέ δεν είναι ευχαριστημένοι. Δεν είναι ποτέ αρκετά όσα τους δίνεις, επειδή αν ήταν αρκετά θα σήμαινε ότι χρειάζεται να σταματήσεις να το κάνεις και αυτό είναι κάτι που δεν θέλουν.
Για να απεγκλωβιστείς από αυτή τη δυναμική, θα πρέπει να σταματήσεις να παίζεις το παιχνίδι τους. Μην σπαταλάς τον χρόνο σου και την ενέργεια σου προσπαθώντας να ικανοποιήσεις κάποιον που δεν είναι χαρούμενος με τίποτα. Το μόνο κακό το κάνεις στον εαυτό σου.
#4 Μην προσπαθείς να αλλάξεις τους τοξικούς γονείς
Οι μόνες πράξεις που μπορείς να ελέγξεις είναι οι δικές σου. Η απόφαση για σημαντική αλλαγή στη ζωή κάποιου είναι προσωπική και απαιτεί συνεχή προσπάθεια και σκληρή δουλειά.
Δεν είναι κάτι που μπορείς να επιβάλεις σε κάποιον. Το άτομο που θα προσπαθήσεις να αλλάξεις δεν θα προθυμοποιηθεί να το κάνει επειδή το θες εσύ. Χρειάζεται να το αντιληφθεί και να το επιλέξει μόνος του.
Το μόνο που θα καταφέρεις είναι να σπαταλήσεις μεγάλα ποσά ψυχικής και συναισθηματικής ενέργειας και μάλιστα χωρίς κέρδος.
Μην μπαίνεις στον κόπο, δεν αξίζει.
#5 Μην προσπαθείς να βρεις λογική
Οι τοξικοί γονείς ζουν τη ζωή τους με την δική τους φιλοσοφία. Έχουν λανθασμένη αντίληψη για τη ζωή. Για το πως αυτή θα έπρεπε να είναι και με ποιόν τρόπο θα πρέπει οι άλλοι να τους συμπεριφέρονται.
Αυτή η αντίληψη συχνά τους τοποθετεί στο κέντρο της προσοχής, όπου όλοι οι υπόλοιποι θα πρέπει να περιμένουν για να ικανοποιήσουν τα αιτήματα και τις επιθυμίες, που έχουν οι ίδιοι.
Μην μπαίνεις στη διαδικασία να εξηγήσεις τι εννοείς ή να μιλήσεις λογικά όταν συναναστρέφεσαι με ανθρώπους που δεν υπακούν στη λογική. Το μόνο που θα καταφέρεις είναι να εξουθενωθείς ψυχικά και πιθανότατα να τους δώσεις περισσότερα «εφόδια» για να χρησιμοποιήσουν εναντίον σου.
Για να μάθεις να βάζεις όρια σε κάθε σου σχέση, δες εδώ
#6 Να προσέχεις τον εαυτό σου
Αναγνώρισε και κατανόησε τα προσωπικά σου όρια. Το να αντιμετωπίζεις τοξικούς γονείς είναι δύσκολη υπόθεση. Πρέπει να φροντίσεις τον εαυτό σου προκειμένου να ανταπεξέλθεις σε αυτή τη σχέση.
Η βασική προσοχή της υγείας σου, όπως η γυμναστική, η σωστή διατροφή, ο καλός υπνός αλλά και η επαφή με ανθρώπους που σε κάνουν να νιώθεις άνετα και ασφαλής είναι τρόποι να ενισχύσεις την άμυνα σου καθώς και την ψυχική σου υγεία.
Πίστεψέ με το χρειάζεσαι όταν θα έρθει η ώρα να επικοινωνήσεις με τους τοξικούς σου γονείς και να ενισχύσεις τα όρια σου.
Το να πάρεις πίσω τον έλεγχο που σου στέρησαν οι γονείς σου δεν είναι εύκολη υπόθεση. Ένα σημαντικό κομμάτι, όπως σε κάθε διαδικασία εξέλιξης και βελτίωσης του εαυτού, είναι να διαμορφώσεις μια καλύτερη και χαρούμενη ζωή.
Η τοποθέτηση ορίων αποτελεί απαραίτητο βήμα στο να κερδίσεις πίσω την ελευθερία και την ηρεμία σου.
Είναι ένα μεγάλο και δύσκολό ταξίδι για να το κάνεις μόνη. Θα ήταν καλή ιδέα να επικοινωνήσεις με κάποιον σύμβουλο ή ειδικό ψυχικής υγείας για να πορευτείς σε αυτή τη φάση της ζωής σου.
Είναι ικανοί να σου παρέχουν την συναισθηματική υποστήριξη και προσωπική καθοδήγηση που χρειάζεσαι για να μπορέσεις να ξεπεράσεις όσα σου προκάλεσε ένας τοξικός γονέας.