Θυμάμαι, όταν ήμουν είκοσι χρονών, διάβαζα σαν εξαρτημένη περί αυτοβελτίωσης και τα σχετικά. Περνούσα ώρες χαρτογραφώντας μες στο νου μου τα πλάνα της επιτυχίας μου, κι ονειρευόμουν όλα τα καταπληκτικά πράγματα που θα μου συμβαίνανε στο δρόμο μου για την κορυφή.
Ανέλυα τις αξίες μου, τις επιθυμίες μου, τους στόχους μου και κατέληγα με ένα υπέροχο πλάνο από άσχετους μεταξύ τους στόχους, που χαιρόμουν απλά να βλέπω.
Ευτυχώς κάποια στιγμή κατάλαβα ότι η αυτοβελτίωση προς χάριν της αυτοβελτίωσης, και μόνο, δεν έχει και πολύ νόημα και δεν σημαίνει τίποτα. Είναι απλώς μία ασχολία, ένα χόμπι, κάπως σοφιστικέ αν θέλεις. Σε απασχολεί, το κουβεντιάζεις με ανθρώπους ανάλογων ενδιαφερόντων. Και τέρμα.
Και μου πήρε πολύ περισσότερο χρόνο για να καταλάβω ότι, το ότι μπορούσα να βελτιώσω κάτι στη ζωή μου, δεν σήμαινε κιόλας ότι έπρεπε να το κάνω.
Όχι ότι είναι άσχημο πράγμα η βελτίωση, εκείνο όμως που μετράει είναι το κίνητρό σου, για να καταπιαστείς με μια τέτοια διαδικασία.
Όταν το μόνο που σε νοιάζει είναι η προσωπική σου προβολή, η επιτυχία και η ευτυχία σου και γενικά πώς θα γίνεσαι όλο και καλύτερη για τον εαυτούλη σου και μόνο, καταλήγεις σε νάρκισσο, και δεν έχεις μυαλό και χώρο και χρόνο για τίποτα πέρα από τον εαυτό σου.
Και κατά τραγική ειρωνεία αυτό κάνει τη ζωή σου πολύ χειρότερη.
Κάποτε, μου είχε πει μια φίλη μου: «Το καλύτερο πράγμα που έκανα στη ζωή μου ήταν το ότι μπήκα σε εκείνη την ομάδα στήριξης. Τρία χρόνια μετά, το καλύτερο πράγμα που έκανα ήταν ότι έφυγα από εκείνη την ομάδα στήριξης».
Το ίδιο ισχύει και για την αυτοβελτίωση. Τα εργαλεία της αυτοβελτίωσης χρησιμεύουν σαν επίδεσμοι, και τα χρειάζεσαι όταν πονάς, όταν έχεις κάπου τραυματιστεί, μέχρι η πληγή να επουλωθεί. Όταν αυτό συμβεί, ο επίδεσμος πρέπει να πεταχτεί.
Η ζωή δεν είναι παιχνίδι αυτοβελτίωσης. Είναι παιχνίδι ανταλλαγής χρόνου και ενέργειας
Πολλοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν τη ζωή ως μία πορεία γραμμικής ανάπτυξης και βελτίωσης. Νομίζω μόνο όταν είμαστε πολύ νέοι ισχύει πραγματικά αυτό.
Ως παιδί, εκτός που αναπτύσσεται το σώμα σου, η αντίληψή σου αυξάνει, η γνώση σου για τον κόσμο αυξάνει. Ως έφηβη και νεαρή ενήλικας αυξάνουν οι ικανότητές σου και οι ευκαιρίες σου.
Μετά όμως, έρχεται η ενηλικίωση. Έχεις επενδύσει ήδη πολύ χρόνο και πολύ ενέργεια σε όσα έχεις χτίσει ως τώρα. Η ζωή παύει να είναι παιχνίδι βελτίωσης, γίνεται μάλλον ανταλλακτική.
Τι εννοώ με αυτό; Μα ότι δεν μπορείς να τα έχεις όλα. Οι άνθρωποι είμαστε πεπερασμένοι. Έχουμε συγκεκριμένο χρόνο και ενέργεια στη διάθεσή μας.
Προσωπικά πέρασα δέκα ολόκληρα χρόνια προσπαθώντας να βελτιωθώ ως ψυχολόγος. Πέτυχα να χτίσω μία (περισσότερο ή λιγότερο) επιτυχημένη καριέρα. Αν υποθέσουμε ότι ξυπνούσα ένα πρωί και ήθελα να γίνω dj, από τη μια θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι βελτιώνω τον εαυτό μου, με το να εξερευνώ καινούριες ικανότητες, καινούρια ταλέντα.
Ναι. Αλλά από την όλη όλος ο χρόνος της εξάσκησης που θα χρειαζόμουν για να επιτύχω ως dj θα μπορούσε θαυμάσια να χρησιμοποιηθεί για να γράψω ένα βιβλίο ψυχολογίας. Και μήπως τελικά η νέα μου ενασχόληση θα έβλαπτε την παλιά, για την οποία είχα κοπιάσει;
Αυτό το παθαίνουν και πολλοί διάσημοι αθλητές. Από ένα σημείο και ύστερα εξαργυρώνουν την επιτυχία τους με την υπογραφή τους πάνω σε χορηγίες, διαφημίσεις, αθλητικά είδη και μια ακριβή βίλα. Και νομίζουν πως αναπτύσσονται.
Αυτό που δεν κατανοούν είναι ότι κάτι ανταλλάσσουν. Ο χρόνος και η ενέργειά τους αντί να δίνεται στο άθλημά τους, πια ξοδεύεται στην πολυτέλεια. Και η απόδοσή τους πέφτει.
Εκείνο που εννοώ είναι ότι, κάποια στιγμή, έρχεται η στιγμή της ανταλλαγής, της αποπληρωμής, όπου μετράς, τόσο επένδυσες, τόσο πέτυχες.
Πράγμα που μου θυμίζει μία συμβουλή που είχα δώσει σε κάποιον που είχα γνωρίσει: πρόσεξε να μην βελτιώνεις τον εαυτό σου μόνο και μόνο προς χάριν της αυτοβελτίωσης. Πρόσεξε μην παρασυρθείς να ζητάς διαρκώς περισσότερα, μόνο και μόνο για να έχεις περισσότερα.
Πρόσεξε μήπως τυχόν οι καινούριοι στόχοι σου βλάψουν τη μέχρι τώρα ευτυχία σου, μη τυχόν και καταστρέψεις ό,τι έχτιζες μέχρι τώρα, προσπαθώντας μονάχα να χτίσεις ακόμη έναν όροφο πάνω από κάτι που ήδη είναι πολύ καλό ως έχει. Το καλύτερο λένε, είναι εχθρός του καλού.
Ή για να το πω διαφορετικά: Πρόσεχε τί εύχεσαι γιατί μπορεί να το πάθεις.
Η ζωή δεν είναι λίστα για ψώνια, να διαγράφεις ένα – ένα ό,τι έχεις βάλει στο καλάθι σου. Δεν είναι το Έβερεστ, για να ορειβατείς. Δεν είναι διαφήμιση μπύρας.
Η ζωή είναι παιχνίδι ανταλλαγής, ό,τι αξίζεις θα το πάρεις. Και πάντα έρχεται η στιγμή που πρέπει να επιλέξεις τι θα κάνεις και τι θα αφήσεις πίσω, βασιζόμενη στις αξίες σου.
Και αν δεν είσαι προσεκτική με τις αξίες σου, αν σου φανεί πως θες να παζαρέψεις την ηθική και τις αξίες σου απλά για κάτι νέο και πιο γυαλιστερό, για κάποιον καινούριο στόχο που σου μπήκε ότι πρέπει να κατακτήσεις, πρόσεξε, γιατί το πιθανότερο είναι να χάσεις αυτά που ήδη έχεις.
Τι σημαίνει αυτό τελικά; Ναι, να βελτιώνεσαι φίλη μου όπου κρίνεις σκόπιμο, αλλά να ξέρεις γιατί το κάνεις και γιατί είναι προτεραιότητά σου.